Het is slecht gesteld met het leiderschap binnen bedrijven in West-Europa. ADP deed onderzoek naar de tevredenheid en voldoening op de werkplek. Aan het online onderzoek deden meer dan 2500 mensen mee in vijf verschillende landen: Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Italië en Nederland. Een van de uitkomsten was dat bijna de helft van de werknemers het gevoel heeft dat de leidinggevende ze niet begrijpt of niet weet wat ze kunnen. Slechts 18% is van mening dat hun manager is getraind is op het gebied van ‘welzijn van werknemers’. En dat terwijl hetzelfde onderzoek laat zien dat slechts 51% van de respondenten aangeeft primair te werken voor het geld. Leiderschap kan het verschil maken in de tevredenheid en voldoening die een baan oplevert. Maar dan rijst meteen de vraag: wat is goed leiderschap of goede teamleider? Die vraag laten we graag aan een aantal oprichters en directeuren van grote, succesvolle bedrijven.
Doelen stellen en koers houden
Een aantal leiders van multinationals noemt het stellen van doelen als de belangrijkste voorwaarde voor hun succes. Zoals Andrew Carnegy, een Amerikaans staalmagnaat en filantroop. De Carnegie Hall in New York draagt zijn naam. Een van zijn bekendste uitspraken luidt: ‘Als je gelukkig wilt zijn, stel jezelf dan een doel dat je gedachten beheerst, je energie vrijmaakt en je verwachtingen inspireert.’ Tom Smith, auteur en oprichter van Partners in Leadership, verwoordde het zo: ‘Leiderschap is de gave om te zorgen dat alles de goede kant op beweegt en iedereen zich daar goed bij voelt.’ Anderen leggen het accent niet op het doel zelf, maar benadrukken de weg er naartoe. Zoals Ben Huh, directeur van The Cheezburger Network: ‘Ik wil gelukkig zijn. En ik realiseerde me dat gelukkig zijn niet zozeer gaat om het bereiken van een doel, maar meer om de manier waarop je dat doet.’
Vasthoudendheid en verantwoordelijkheid
Als we dan toch nog even in het blauwe en rode gedragsspectrum blijven, blijkt dat verantwoordelijkheid nemen voor je taken en doorzettingsvermogen tonen belangrijke gedragskenmerken zijn voor succesvol leiderschap. Het gaat daarbij om de voorbeeldrol. Als leider laat je zien hoe het moet. Zoals Indra Nooyi, bestuurslid en directeur bij PepsiCo het ooit stelde: ‘Als je de organisatie wilt verbeteren, moet je jezelf verbeteren en de organisatie gaat dan met je mee.’ Jack Welch, CEO van General Electric, is het daarmee eens: ‘Voordat je een leider bent, bepaalt je persoonlijke groei het succes. En als je een leider bent, maakt het laten groeien van anderen jou succesvol.’ De grote Henry Ford had ook zo zijn ideeën over doorzettingsvermogen: ‘Als je denkt dat alles tegenzit, weet dan dat een vliegtuig altijd opstijgt tegen de wind in en nooit met de wind mee.’
Plezier en voldoening
Natuurlijk kun je stellen dat het aan de top wel erg gemakkelijk is om te zeggen dat je elke dag met plezier werkt. Maar het aantal directeuren en eigenaren van succesvolle bedrijven dat plezier voorop stelt in hun geheim van succesvol leiderschap, is te groot om te negeren. Plezier werkt blijkbaar en geeft voldoening, zoals ook Richard Branson, oprichter van Virgin, al wist: ‘Zorg dat je plezier hebt en werk hard, dan komt succes vanzelf. Verspil geen tijd en grijp je kansen. Sta positief in het leven en als iets niet leuk is, ga dan verder.’ Ook Oprah Winfrey legt de nadruk op plezier: ‘Ik geloof niet in falen. Iets kan nooit een mislukking zijn als je plezier hebt gehad toen je ermee bezig was.’ Plezier in het werk biedt ook voldoening volgens Malcolm Gladwell, bestsellerauteur van o.a. Het beslissende moment en Blink: ‘Het is niet de hoeveelheid geld dat we verdienen tussen 9 en 5 waar we gelukkig van worden. Het is de mate waarin ons werk ons voldoening geeft.’
Passie en inspiratie
De leider als bron van inspiratie en passie voor je werk. Tel je die twee bij elkaar op en succes lijkt verzekerd. Dat is ook de mening van mensen als Steve Kerr, voormalig directeur opleidingen bij General Electric en Goldman Sachs: ‘Als je iets gedaan wilt krijgen, zorg er dan voor dat mensen het kunnen en dat ze het willen.’ Philip Green, bestuursvoorzitter van Arcadia Group, stelde het zo: ‘Je zult moeten houden van wat je doet om iets te laten gebeuren.’ Jeff Bezos, oprichter van Amazon, gaat nog een stapje verder in het belang van passie: ‘Een van de grootste misvattingen van mensen is dat ze een passie kunnen aanleren. Je kunt je passies niet uitkiezen; ze kiezen jou.’ Denise Morrison, president van Campbell Soup, zei het wel heel mooi: ‘Een leider is iemand die aan een moment een beetje magie weet toe te voegen.’
Teamgeest
‘Mensen vormen het belangrijkste kapitaal voor elke organisatie,’ is een bekende uitspraak van Jorge Paulo Lemann, oprichter van Banco Garantia en een van de 50 rijkste mensen ter wereld. En bijna iedereen is het wel met die uitspraak eens. Maar ook een aantal andere directeuren en eigenaren noemen werknemers nadrukkelijk als de sleutel voor hun succes. Zoals Angela Ahrendts, senior vicepresident van Apple: ‘Iedereen heeft het over het aanhalen van de relatie met de klant. Maar volgens mij moeten we beginnen met de relatie met de medewerker.’ En ook Howald Schultz, directeur van Starbucks, wist het mooi te zeggen: ‘Succes is het grootst als je het deelt.’
Aan de slag met leiderschap
HR kan veel betekenen voor het leiderschap binnen een organisatie. Nu we weten dat voor de helft van de mensen niet het inkomen, maar zaken als groei, sociale contacten, plezier en voldoening de belangrijkste drijfveer vormen in een baan, kunnen we concreet aan de slag. Door directie en management bewust te maken van hun rol in leiderschap en ze te faciliteren in goed leiderschap, werk je aan essentiële arbeidsvoorwaarden voor je nieuwe en bestaande medewerkers. Als je wilt weten of je maatregelen werken en welk effect ze hebben op je medewerkers, kan Solkie je helpen om frequent de vinger aan de pols te houden.
