Een van de belangrijkste factoren die van invloed zijn op de bevlogenheid van medewerkers binnen een organisatie, is de leiderschapsstijl van het management. Nu zijn er, ook online, al flink wat discussies gevoerd over hoeveel verschillende leiderschapsstijlen er zijn en op grond waarvan je een indeling kunt maken. Dit blog bevindt zich in die zin in goed gezelschap, door leiderschapsstijlen op een rijtje te zetten in relatie tot de impact op medewerkerstevredenheid en bevlogenheid.
Autocratisch leiderschap
Een achterhaalde vorm van leiderschap, waarbij de baas de baas speelt. De manager neemt alle beslissingen zelfstandig, zonder de mening te vragen van de medewerkers. Medewerkers worden nergens in gekend, behalve in hetgeen de baas heeft besloten en dat mogen ze dan zonder commentaar uitvoeren. Hoewel autoritair leiderschap weinig toekomst heeft, is het zeker nog niet uitgestorven. Organisaties waar autocratisch leiderschap heerst, hebben vaak moeite om medewerkers te binden. Op medewerkerstevredenheid en bevlogenheid scoort dit model laag.
Democratisch leiderschap
Het tegenovergestelde van autocratisch leiderschap is democratisch leiderschap. Hier worden medewerkers actief bij alle besluitvorming betrokken en naar hun mening gevraagd. De manager neemt nog wel zelf de beslissing, maar telt de mening van elke medewerker daarin mee. Dit leiderschapsmodel toont al jaren haar waarde. Een van de voordelen van dit model is dat het medewerkers laat inzien hoe besluitvorming werkt. Door van meet af aan daarbij betrokken te worden, is het bewustzijn van de verantwoordelijkheid groter als ze later naar sleutelposities zijn doorgegroeid. Op medewerkerstevredenheid en bevlogenheid scoort dit model hoog.
Strategisch leiderschap
Strategische leiders bewegen zich voortdurend tussen de waan van de dag en de toekomst van de organisatie. Ze schakelen tussen wat er nu nodig is en waar het bedrijf zich morgen wil bewegen. Voor medewerkers die net zo snel en gemakkelijk kunnen schakelen, is deze vorm van leiderschap een zegen. Het haalt het beste uit ze. Anderen kunnen zich bij deze vorm van leiderschap verloren voelen, omdat ze te weinig het idee hebben waar ze aan toe zijn. Feit is dat, zeker bij kennis- en hightech-organisaties, dit model erg in trek is. Op medewerkerstevredenheid en bevlogenheid scoort dit model hoog.
Transformerend leiderschap
Bij deze leiderschapsvorm zoekt het management voortdurend de grenzen op van de medewerkers. Ze worden uitgedaagd om binnen hun functie te groeien en te verbeteren. Innovatie is leidend binnen deze organisaties. Voor medewerkers betekent het een stimulerende werkomgeving, waarin ze de ruimte krijgen om zich te ontwikkelen en op zoek te gaan naar hun eigen mogelijkheden. Wel lopen managers hier het risico dat ze hun medewerkers te ver pushen of mensen te weinig begeleiden in hun ontwikkeling. Op medewerkerstevredenheid en bevlogenheid scoort dit model wisselend.
Transactioneel leiderschap
Een veelvoorkomende vorm van leiderschap, die uitgaat van het belonen van prestaties. Er worden concrete doelen gesteld en als die worden behaald, volgt de beloning. Kengetallen staan in dit type organisaties centraal. Het voordeel van deze vorm is dat medewerkers precies weten waar ze aan toe zijn. En dat is ook meteen het nadeel, want zodra de doelstellingen zijn behaald, is er geen incentive meer om nog hard of innovatief te werken. Het is dan ook belangrijk om, naast de incentives voor prestaties, ook andere vormen van waardering in te zetten. Op medewerkerstevredenheid en bevlogenheid scoort dit model wisselend.
Bureaucratisch leiderschap
Leidinggeven vanuit het boekje. Het functioneren van de organisatie verloopt volgens modellen, schema’s en regeltjes. Hoewel het model minder dominant overkomt dan autocratisch leiderschap, beknot ook deze vorm de vrijheid van medewerkers. Het volgen van regels en procedures laat geen ruimte voor initiatief en innovatie en organisaties met deze vorm van leiderschap ambiëren geen sterke groei of ontwikkeling. Op medewerkerstevredenheid en bevlogenheid scoort dit model laag.
Laissez-faire leiderschap
Hier wordt alles aan de medewerkers overgelaten. De managers geven hun mensen alle vertrouwen en laten gebeuren wat er gebeurt. Hoewel dit model tot veel creativiteit kan leiden, bestaat het risico dat doelstellingen niet worden gehaald en de organisaties niet de mogelijkheden benut die aanwezig zijn. Op medewerkerstevredenheid en bevlogenheid scoort dit model wisselend.
Quantum leiderschap
Leiderschap dat niet de ambitie heeft om orde aan te brengen in de chaos, maar medewerkers inspireert en stimuleert door ze de waarden en de visie van de organisatie mee te geven. Bij deze vorm van leiderschap passen geen vaste regeltjes, maar gaan de managers uit van de dynamiek in de organisatie, waarbij medewerkers snel en flexibel kunnen reageren op veranderingen. Dit leiderschapsmodel is ontwikkeld door Danah Zohar en zal zich nog moeten bewijzen als het gaat om medewerkerstevredenheid en bevlogenheid.
Hoe scoren leiderschapsstijlen op medewerkerstevredenheid en bevlogenheid
Leiderschapsstijl
Autocratisch leiderschap
Democratisch leiderschap
Transformerend leiderschap
Transactioneel leiderschap
Bureaucratisch leiderschap
Laissez-faire leiderschap
Quantum leiderschap
Medewerkerstevredenheid en bevlogenheid score
Laag
Hoog
Wisselend
Wisselend
Laag
Wisselend
(nog) Onbekend
Of een bepaald leiderschapsmodel werkt of niet werkt binnen de organisatie, is niet alleen af te meten aan de resultaten. Door regelmatig de medewerkerstevredenheid en bevlogenheid van medewerkers te meten, heb je concrete informatie waarmee je kan sturen in de leiderschapsstijlen van het management. Solkie begeleidt organisaties in het meten van medewerkerstevredenheid.
Meer leren over de magie van goed leiderschap lees dan dit artiekel.