Veel mensen – en ja, ook leidinggevenden – beschouwen verzuim* en ziekte als een synoniem. Terwijl bij elke arbodienst wel een tegeltje aan de muur hangt met de spreuk: ‘Ziekte overkomt je, maar verzuim is een keuze.’ Ziekte of gebrek overkomt inderdaad mensen, soms door een ongezonde of risicovolle leefstijl, maar meestal door simpele pech. Hoe een medewerker vervolgens met deze ziekte omgaat, is een ander verhaal.
In dit artikel krijg je een korte, praktische handleiding over hoe je een verzuimpercentage lager dan 5% realiseert door goede gespreksvoering. Verzuim kost bij een minimumloon in Nederland € 150 per dag, € 750 per week, € 3.150 per maand. Bij 2 jaar verzuim betekent dit € 64.260 en met de WIA komt daar nog zo’n € 100.000 bij. En dan hebben we het alleen over de financiële kant van het verhaal.
herzien jan 2024
Wat kost verzuim?
Verzuim kost dus geld. Heel veel geld en vaak veel meer dan we ons realiseren. Daar bovenop komen nog de mogelijke irritaties bij collega’s, het gemis van kennis en de discontinuïteit. Gelukkig willen de meeste mensen niets liever dan werken. Je moet er alleen voor zorgen dat die weg ook bereikbaar blijft. Met de juiste gespreksvoering verhoog je enerzijds de drempel om te verzuimen en verlaag je anderzijds de drempel om terug te keren. En bijkomend voordeel is dat je ook de eventuele spanningen en irritaties bij jezelf wegneemt.
Definitie Wikipedia: Verzuim of (minder gebruikelijke term) absenteïsme is een term uit het arbeidsrecht. De werknemer verschijnt niet op zijn arbeidspost of werk en geeft daarvoor als reden ‘ziekte’ op.
Ruim 70% van de Nederlanders is ziek of heeft een gebrek
Meer dan 70% van alle Nederlanders geeft aan een ziekte of een gebrek te hebben. Gelukkig maakt ze dit niet allemaal arbeidsongeschikt en gelukkig kiezen ze er niet allemaal voor om te gaan verzuimen. Niet elke vorm van arbeid is voor iedereen geschikt. Arbeid is primair gericht op het verdienen van een inkomen. Een blinde balletdanseres zou nog steeds de Olympische Spelen kunnen winnen. Iemand met een bril kon vroeger geen piloot worden; nu kan dat gelukkig nu wel. Passend werk vinden of de juiste hulpmiddelen aanbieden kunnen helpen om toch arbeid te verrichten om zelfstandig een inkomen te genereren. Arbeid of werk dat passend is wil niet zeggen dat medewerkers niet verzuimen. Een klein percentage van de mensen heeft een ziekte of gebrek waardoor ze hun eigen werk echt niet kunnen doen. Dit percentage is echter veel kleiner dan het verzuimpercentage van de BV Nederland en waarschijnlijk, omdat je dit leest, ook bij jouw organisatie.
Lees hier meer over ziekte verzuim en het voorkomen ervan.
Zijn geamputeerde benen een reden tot verzuim?
Er zijn mensen in de WIA waarvan de benen zijn geamputeerd. Laat ik vooropstellen dat ik het persoonlijk heel naar vind voor deze mensen. Vooral omdat ze daardoor waarschijnlijk thuis zitten. Werk kan namelijk zoveel vreugde, sociale contacten, mogelijkheden tot ontwikkeling en gevoel van bijdragen geven. En dát gun ik iedereen.
Even voor de goede orde: ik heb geen negatief oordeel over het feit dat mensen met geamputeerde benen in de WIA zitten. Ik heb slechts een vurige wens dat iedereen kan werken, ondanks of dankzij beperkingen of ziekten.
Daarnaast zijn er ook mensen met geamputeerde benen als Xia Boyu. Xia Boyu bereikte op 15 mei 2018 op 69 jarige leeftijd de top van de Mount Everest.
Zoiets intrigeert mij mateloos. We hebben het over dezelfde beperking, namelijk geamputeerde benen, maar belanden in een geheel andere situatie. Verzuim heeft blijkbaar niet direct met een beperking te maken, maar met zaken als steun van anderen, mogelijkheden zien, motivatie en bevlogenheid.
Een gesprek vanuit het hart, gericht op werken
Als leidinggevende kan je iemands motivatie en bevlogenheid beïnvloeden op het moment dat iemand verzuimverlof aanvraagt of zich ziek meldt. Ik laat je zien wat je kan doen in 5 concrete stappen.
- Je begint met het tonen van begrip voor de situatie van de betreffende medewerker.
- Zorg voor nog meer empathie voor jezelf (ja, je leest het goed, jezelf). Jij baalt namelijk waarschijnlijk ook of je lijdt met je werknemer mee en voor beide heb je zelf empathie nodig.
- Je geeft vervolgens aan dat je de medewerker graag op het werk hebt. Hij of zij wordt gemist. Zijn/haar kwaliteiten zijn hard nodig. Je vraagt wat hij/zij nodig op dit moment heeft om terugkeer mogelijk te maken. Je verkent of de medewerker dat zelf kan organiseren of dat jij daar iets in kan betekenen.
- Maak een concrete afspraak wanneer je elkaar weer spreekt. Bijvoorbeeld diezelfde middag nog of de volgende ochtend.
- Je vat de situatie en de gemaakte afspraken nog een keer samen. Onderstaand twee voorbeelden tonen hoe zo’n samenvatting eruit kan zien:
Voorbeeld 1
Jan, ik begrijp dat je hoofd gonst en je voelt je ellendig mede ook door je verstopte neus en zere keel. Concentreren gaat daarom moeilijk en je verwacht met wat uurtjes slaap je beter te voelen. Ik laat de afspraak met de klant deze ochtend verplaatsen naar volgende week. Jij belt mij vanmiddag om 12:30 om aan te geven of je al iets thuis kan doen vanmiddag en of je morgen aan de slag kunt.
Voorbeeld 2
Joke, ik heb bewondering dat je vanuit het ziekenhuis belt. Ik ben ook geschrokken van je verhaal, het raakt mij dat je hierdoor heen moet. We missen je deze ochtend al. Jij gaf net aan dat je wellicht een blog vanuit het ziekenhuis zou kunnen schrijven. Jij denkt daar nog even over na. We praten daar morgen verder over als ik bij je langskom in het ziekenhuis. Voor nu wil ik je veel beterschap en sterkte wensen. Tot morgen.
Het vraagt waarschijnlijk wat oefening om je deze stappen eigen te maken. Het is belangrijk dat het gesprek dat je voert met je medewerker, oprecht en natuurlijk overkomt. Neem de tips ter harte en maak er je eigen verhaal van. Ik ben benieuwd naar je ervaring en wellicht heb je zelf ook nog tips in deze. Ik hoor het graag van je. Veel succes!
Lees hier meer over moeilijke gesprekken, makkelijker maken.
