Bij fusies en overnames rijst al snel de vraag wat er gedaan moet worden met de verschillen in arbeidsvoorwaarden. Zeker als de werkzaamheden vergelijkbaar zijn, is het lastig te verkopen dat de ene medewerker er meer voor krijgt dan de ander. Het voelt dan net zo ongemakkelijk als een duurder ticket voor dezelfde vlucht. Harmoniseren is dan een oplossing, maar tegelijkertijd een complex en tijdrovend proces waar ook nog de nodige risico’s aan kleven. In dit artikel zetten we de voor- en nadelen van harmoniseren van arbeidsvoorwaarden voor je op een rijtje, zodat je zelf een goede afweging kunt maken.
De voordelen van het harmoniseren van arbeidsvoorwaarden
Onder het harmoniseren van arbeidsvoorwaarden verstaan we het proces van het afstemmen of standaardiseren van arbeidsvoorwaarden tussen verschillende individuen, groepen of organisaties. Hoewel specifieke voordelen zullen afhangen van de context en de betrokken partijen, is wel een aantal algemene voordelen van het harmoniseren van arbeidsvoorwaarden te noemen:
- Eerlijkheid en gelijkheid
Harmonisatie zorgt ervoor dat alle werknemers eerlijk en gelijk worden behandeld. Het helpt ongelijkheden in lonen, secundaire arbeidsvoorwaarden, werkuren en andere arbeidsvoorwaarden weg te werken en bevordert daarmee het gevoel van rechtvaardigheid voorkomt discriminatie.
- Verbeterde samenwerking en teamwork
Wanneer je arbeidsvoorwaarden harmoniseert, werken je werknemers gemakkelijker met elkaar samen. Wanneer iedereen zich op hetzelfde speelveld bevindt met dezelfde spelregels, bevordert dit een coöperatieve omgeving, wat teamwerk en samenwerking tussen werknemers bevordert.
- Verhoogde efficiëntie
Het harmoniseren van arbeidsvoorwaarden leidt mogelijk tot verhoogde efficiëntie en productiviteit binnen je organisatie. Wanneer regels, beleid en procedures gestandaardiseerd zijn, besteden werknemers minder tijd aan het ontcijferen van inconsistente of tegenstrijdige richtlijnen, zijn er minder irritaties en discussies, waardoor ze zich beter op hun werk kunnen concentreren.
- Verbeterde medewerkerstevredenheid en -betrokkenheid
Geharmoniseerde arbeidsvoorwaarden dragen vaak bij aan de medewerkerstevredenheid en -betrokkenheid. Wanneer werknemers eerlijkheid ervaren in termen van beloning, secundaire arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden, zijn ze meer gemotiveerd, toegewijd en tevreden met hun baan.
- Gestroomlijnde HR-processen
Harmonisatie vereenvoudigt HR-processen, waaronder werving, on-boarding, training en prestatiebeheer. Gestandaardiseerde procedures en beleidsregels maken het voor HR-afdelingen gemakkelijker om verschillende aspecten van een dienstverband te beheren en te administreren. De complexiteit vermindert en daarmee ook de kans op fouten.
- Mobiliteit en overdraagbaarheid
Het harmoniseren van arbeidsvoorwaarden vergemakkelijkt de mobiliteit en overdraagbaarheid van werknemers binnen de organisatie of zelfs tussen verschillende organisaties. Wanneer de omstandigheden en voorwaarden vergelijkbaar zijn, is het voor werknemers gemakkelijker om tussen teams, afdelingen of locaties te wisselen.
- Naleving van wettelijke en regelgevende vereisten
Het harmoniseren van arbeidsvoorwaarden helpt je als organisatie om te voldoen aan relevante wettelijke en regelgevende vereisten. Het minimaliseert het risico op niet-naleving, boetes en juridische geschillen die kunnen ontstaan als gevolg van inconsistente of discriminerende arbeidspraktijken.
- Positieve employer branding
Organisaties die in hun beleid prioriteit geven aan harmonisatie en eerlijke arbeidsvoorwaarden, versterken daarmee hun reputatie als eerlijke en ethische werkgever. Dit helpt om toptalent aan te trekken, versterkt het werkgeversmerk en draagt bij aan een positief imago van de organisatie in de ogen van potentiële werknemers, klanten en andere belanghebbenden.
De nadelen van het harmoniseren van arbeidsvoorwaarden
Hoewel het harmoniseren van arbeidsvoorwaarden dus tal van mogelijke voordelen biedt, zijn er ook potentiële nadelen en uitdagingen verbonden aan dit proces. Hier is een paar belangrijke nadelen om te overwegen:
- Kosten
Bij het harmoniseren van arbeidsvoorwaarden is het vaak nodig om lonen, secundaire arbeidsvoorwaarden en andere aspecten van compensatie aan te passen. Dit kan hogere kosten voor je organisatie tot gevolg hebben, vooral als de voorwaarden voor bepaalde werknemers moeten verbeteren of moeten worden afgestemd op hogere normen. Voor kleine bedrijven of bedrijven met krappe winstmarges kan het moeilijk zijn om deze extra kosten op te vangen.
- Weerstand en verstoring
Het harmonisatieproces kan last krijgen van werknemers die de veranderingen beschouwen als schadelijk voor hun individuele belangen. Werknemers die gewend zijn aan gunstigere arbeidsvoorwaarden kunnen weerstand bieden aan het standaardisatieproces, wat mogelijk leidt tot conflicten, een verminderd moreel en verstoringen op de werkplek.
- Gebrek aan flexibiliteit
Harmonisatie kan leiden tot minder flexibiliteit in arbeidsregelingen. Voor je organisatie kan het lastiger worden om arbeidsvoorwaarden aan te passen aan specifieke functies, afdelingen of individuele behoeften. Individuele voorkeuren voor bijvoorbeeld flexibele werkschema’s, opties voor werken op afstand of alternatieve compensatiestructuren, zijn over de gehele linie moeilijk te harmoniseren.
- Concurrentievermogen en behoud van talent
In zeer competitieve bedrijfstakken kan het harmoniseren van arbeidsvoorwaarden het voor je organisatie moeilijker maken om toptalent aan te trekken en te behouden. Als andere bedrijven gunstigere voorwaarden of unieke voordelen hebben die jij als werkgever niet kan bieden, loop je het risico op een leegloop van talent.
- Individuele verschillen over het hoofd zien
Harmonisatie richt zich op het creëren van gestandaardiseerde arbeidsvoorwaarden, waarbij er weinig tot geen ruimte is voor de unieke behoeften en omstandigheden van individuele werknemers. Werknemers hebben steeds vaker uiteenlopende voorkeuren, specifieke vaardigheden en bijzondere omstandigheden die een aanpak op maat vragen. Een one-size-fits-all-benadering vangt deze individuele verschillen niet effectief op.
- Verlies van comparatief voordeel
In bepaalde gevallen kan je als organisatie duidelijke concurrentievoordelen hebben op basis van je specifieke arbeidsvoorwaarden. Harmonisatie kan deze voordelen uithollen als iedereen op dezelfde standaard wordt gebracht. Unieke eigenschappen of onderscheidende factoren van je organisatie nemen dan af.
- Complexiteit en implementatie-uitdagingen
Het implementeren van geharmoniseerde arbeidsvoorwaarden is complex, vooral in grotere organisaties met een diverse samenstelling van het personeelsbestand. Het coördineren van de noodzakelijke wijzigingen, zorgen voor naleving en het aanpakken van potentiële logistieke of administratieve uitdagingen is dan tijdrovend en arbeidsintensief.
Hoe houd je zicht op de effecten
Als je ervoor kiest om de arbeidsvoorwaarden te harmoniseren, is het belangrijk om te weten wat het binnen je organisatie teweeg brengt. Onzekerheid of ontevredenheid uiten zich niet altijd via de reguliere communicatiekanalen en overlegvormen. Met frequent, laagdrempelig medewerkerstevredenheidsonderzoek houd je ook feeling met de onderstroom. Zo weet je wat je er speelt en kun je tijdig maatregelen nemen als dit nodig is. Wil je daar meer over weten? Bel dan Solkie.
