Wij Nederlanders zijn van oorsprong een hardwerkend volkje. Onze normen en waarden ten aanzien van werk zijn sterk beïnvloed door het Calvinisme. Tal van spreekwoorden en zegswijzen verwijzen daar nog naar: arbeid adelt, ledigheid is des duivels oorkussen en niet lullen, maar poetsen. In die context is er weinig ruimte voor zoiets als werkgeluk. Toch neemt de belangstelling voor werkgeluk toe, want steeds meer onderzoeken laten zien dat werkgeluk een positieve invloed heeft op inzetbaarheid en arbeidsproductiviteit. En daar zijn wij Nederlanders niet vies van.
Relevantie
Er zijn nog andere maatschappelijke factoren die werkgeluk de wind in de rug geven. Hoewel de economische groei hapert, is de krapte op de arbeidsmarkt een enorm probleem voor nagenoeg alle sectoren. Voor bedrijven en andere organisaties betekent dit de voordeur wagenwijd open en de achterdeur dicht. Dat laatste is lastig als de concurrentie zo groot is. De werknemer heeft van alles te kiezen. Werkgeluk helpt om je mensen binnen te houden en nieuwe mensen aan te trekken. Want als je overal een goed salaris kunt krijgen, worden andere aspecten van werk zoals werkgeluk belangrijker.
Wat is werkgeluk
Als je online gaat zoeken naar een definitie van werkgeluk, kom je tal van omschrijvingen tegen. Het blijkt al snel dat werkgeluk zich lastig laat vatten in een beknopte definitie. De kortste omschrijving leert ons dat werkgeluk het hebben van werk is waar je voldoening uit haalt. Maar werkgeluk is meer dan dat. Het gaat om plezier hebben in wat je doet, gemotiveerd en geïnspireerd worden, het gevoel hebben dat je werk gezien en gewaardeerd wordt en dat je er door de bank genomen energie van krijgt. En misschien omschrijft dat wel het best werkgeluk: dat je werk voortdurend een positieve bijdrage levert aan je dagelijks leven. Lees ook hier negen tips over meer werkgeluk, zonder dat het gênant is?
Wat bepaalt werkgeluk
Werkgeluk is voor iedereen anders. Waar de een gelukkig wordt van een uitdagende baan met carrièreperspectief, wordt de ander vooral blij van wat het werk betekent voor anderen. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat de meeste factoren zijn terug te voeren op vier categorieën ook wel de vier pijlers van werkgeluk genoemd:
1. Zingeving
Werkgeluk neemt toe als de normen, waarden en doelen van je werkgever aansluiten bij je eigen opvattingen. Als jij duurzaamheid, natuur en milieu bijvoorbeeld belangrijk vindt en daar thuis ook zoveel mogelijk naar leeft, is je kans op werkgeluk een stuk groter bij een werkgever die ijvert naar een circulaire economie of zich sterk maakt voor natuurbescherming.
2. Betrokkenheid
Als jij je betrokken voelt bij je werk en weet wat jouw werk betekent voor je organisatie, heb je eerder de neiging om actief mee te denken hoe het nog beter kan. Betrokkenheid groeit ook als je het gevoel hebt dat jouw mening ertoe doet, er naar je geluisterd wordt en je invloed hebt op het beleid van de organisatie. Ook dan helpt het als dat beleid strookt met jouw persoonlijke opvattingen.
3. Weerbaarheid
Als het tegen zit of er doen zich plotseling veranderingen voor waar je niet op zat te wachten, maakt de manier waarop je daarmee omgaat het verschil. Als je over voldoende veerkracht beschikt en je weerbaar bent, pak je problemen en tegenslagen op en ga je ermee aan de slag. Je analyseert de nieuwe situatie, bekijkt de verschillende mogelijkheden en gaat op zoek naar kansen. Voor jezelf en voor je organisatie. Dat levert je het gevoel van regie op en dat is wat bijdraagt aan je werkgeluk.
4. Cultuur
In een omgeving waar je kunt zijn wie je bent, gewaardeerd wordt om wat je bijdraagt en je je veilig voelt, kun je optimaal functioneren. In een open cultuur, waar je fouten mag maken, excuses niet als een teken van zwakte worden gezien maar als leermoment dat bijdraagt aan het onderling vertrouwen, kun je groeien. En waar iedereen zich ontwikkelt en groeit, groeit ook de organisatie mee.
Waarde van werkgeluk
Werkgeluk is niet alleen aangenaam voor de werknemer. Ook de werkgever heeft er baat bij als er meer werkgeluk heerst onder werknemers. Mensen die zich gelukkig voelen in hun werk, gaan minder snel op zoek naar een andere baan, verzuimen minder en presteren beter. Onderzoek laat zien dat betrokken werknemers die zich gelukkig voelen in hun werk 17% productiever en maar liefst 21% winstgevender zijn. Investeren in werkgeluk loont dus de moeite. De vraag is hoe je dat aanpakt. Natuurlijk vraagt het om langdurig integraal beleid dat hierop is gericht. Toch zijn er zeker ook quick wins. Die zetten we in het kort voor je op een rijtje. Ook hebben werkgeluk op recept via deze eerdere blog.
Quick wins voor werkgeluk
Hieronder een aantal quick wins voor werkgeluk, waar je zowel als werkgever als werknemer samen mee aan de slag kan. Door frequent het werkgeluk onder medewerkers te meten, zie je al snel of veranderingen of maatregelen het beoogde effect hebben. Over dit meten lees je verderop meer.
Maak het werk interessant en zinvol. Zorg dat je als werknemer weet wat het belang is van je werk voor de organisatie, voor klanten of de samenleving. Zorg als werkgever dat de werknemer zich betrokken voelt bij het werk en stimuleer hem of haar om hierover mee te denken.
Maak prestaties zichtbaar en geef waardering. Wat je aandacht geeft groeit. Zo groeit het zelfvertrouwen en het gevoel van erkenning van een werknemer na een welgemeend en onderbouwd compliment over het werk. Maak hier een gewoonte van.
Heb oog voor autonomie en balans. Stress wordt meestal niet veroorzaakt door werk alleen, maar de balans tussen werk en privé. Moeten haasten voor de kinderopvang dichtgaat, problemen vanwege een tandartsafspraak. Geeft medewerkers verantwoordelijkheid en autonomie, met voldoende regelmogelijkheden om werk en privé in balans te brengen.
Geef aandacht aan omgangsvormen. Benoem simpelweg de belangrijkste normen en waarden en ga daarbij taboes niet uit de weg. Iedereen moet zich welkom, gezien en gewaardeerd kunnen voelen. Pak potentiële problemen direct en doortastend aan. Een verziekte sfeer is funest voor elke organisatie.
Bouw aan je imago. Zorg dat alle medewerkers weten wat jullie samen bereiken, wat jullie betekenen voor anderen, voor jullie klanten, voor de maatschappij. Laat ook anderen vertellen hoe leuk het is om bij jullie of met jullie te werken. Zo zorg je dat iedereen enthousiast wordt over je organisatie en dat met plezier deelt op sociale media en feestjes.
Denk om je integriteit.
Doe wat je zegt en zeg wat je doet. Betrek je medewerkers bij beleid en besluitvorming. Geef ze inspraak, enthousiasmeer nieuwe ideeën en kom altijd je afspraken na. Het kost veel tijd om vertrouwen op te bouwen, maar afbreken gaat heel snel.
Biedt helder perspectief
Mensen hebben behoefte aan duidelijkheid en perspectief. Onzekerheid mag nooit lang duren. Waar gaat de organisatie naar toe en wat is het tijdspad? Wat betekent dit voor hun eigen loopbaan. Welke carrièrekansen zijn er en wat zijn de mogelijkheden voor opleiding en scholing? Iemand die weet hoe hij of zij zich de komende jaren kan ontwikkelen, gaat niet zomaar weg.
Loon naar werken
Wees rechtvaardig en transparant in belonen. Zorg dat je verschillen in salaris en emolumenten altijd kunt uitleggen en wees daarin consequent. Biedt variatie waar mogelijk. De een wil graag een zo hoog mogelijk netto salaris vanwege een duur huis; de ander heeft liever extra vrije dagen of een ruimer opleidingsbudget. Medewerkers die zich “goed betaald” voelen zijn over het algemeen gelukkiger dan anderen die zich telkens weer tekort gedaan voelen.
Meten van werkgeluk
Hoe weet je hoe het zit met het werkgeluk van je medewerkers? Zitten er verschillen tussen de afdelingen? Natuurlijk kan je elke dag door je organisatie lopen om te zien hoe de koppies erbij staan. Dat moet je ook vooral blijven doen. Maar als je echt wilt weten wat bijdraagt aan werkgeluk en waar de afbreukrisico’s zitten, is frequent meten het credo. Werkgeluk onderzoek met pulse metingen die je flexibel kan aanpassen op je informatiebehoefte en dat geeft een steeds beter inzicht in het werkgeluk binnen je organisatie. Solkie weet daar meer over en zorgt er ook nog voor dat medewerkers er met plezier aan meewerken. Meer weten? Bel Solkie.
