In onze westerse samenleving is de vrije markt het leidend economische model. Concurrentie moet ervoor zorgen dat producten en dienstverlening steeds beter worden en tegen een zo laag mogelijke prijs worden aangeboden. Datzelfde kan je ook binnen een bedrijf toepassen. Door werknemers of teams onderling te laten concurreren, gaan ze beter presteren. Onderzoek laat zien dat dit inderdaad zo kan werken, maar dan wel onder bepaalde voorwaarden.
Voordelen van interne concurrentie
Interne concurrentie kan verschillende voordelen hebben, zoals:
- Verhoogde motivatie: concurrentie kan werknemers motiveren om harder te werken en productiever te zijn, omdat ze ernaar streven beter te presteren dan hun collega’s.
- Verbeterde prestaties: wanneer werknemers met elkaar concurreren, kunnen ze zichzelf ertoe aanzetten om op een hoger niveau te presteren dan anders het geval zou zijn, wat leidt tot betere algehele prestaties voor je organisatie.
- Identificatie van toppresteerders: concurrentie kan je helpen bij het identificeren van de werknemers die het meest bekwaam of getalenteerd zijn op een bepaald gebied, waardoor de organisatie zich kan concentreren op het ontwikkelen en behouden van deze werknemers.
- Innovatie: interne concurrentie kan werknemers aanmoedigen om met nieuwe en innovatieve ideeën te komen, terwijl ze proberen een voorsprong op hun collega’s te krijgen.
- Verbeterde samenwerking: hoewel concurrentie lijkt te leiden tot een meer individualistische cultuur, kan het juist samenwerking bevorderen wanneer werknemers in teams samenwerken om gedeelde doelen te bereiken.
Risico van interne concurrentie
Interne concurrentie ook negatieve effecten kan hebben, zoals minder teamwerk, meer stress en demotivatie van degenen die niet zo goed presteren als hun collega’s. Als interne concurrentie niet goed wordt ingebed, dan kan het de complete sfeer in een organisatie verzieken, waardoor ook de algehele prestatie onder druk komt te staan. Daarom is het belangrijk dat organisaties de mogelijke voor- en nadelen van interne concurrentie eerst zorgvuldig overwegen. Daarnaast gelden er specifieke voorwaarden – laten we ze kritieke succesfactoren noemen – voor een succesvolle implementatie van interne concurrentie.
5 kritieke succesfactoren voor interne concurrentie
Gemeenschappelijke doel
Een gemeenschappelijk doel zorgt ervoor dat iedereen naar hetzelfde toewerkt en zich met elkaar verbonden voelt. Het creëert draagvlak om kennis en vaardigheden met elkaar te delen; ook als dat met concurrerende collega’s of teams is. Het draagt dan immers bij aan het hogere doel, de gezamenlijke missie.
Goede sfeer
Je wilt geen Ajax versus Feyenoord in je organisatie. Waar je interne concurrentie creëert, moet je tegelijkertijd zorgen voor onderlinge lijntjes die de relatie bevorderen en de sfeer gezond houden. Concurrentie is nooit persoonlijk, maar heeft een zakelijk doel. Je kan met regelmaat medewerkers tussen teams laten rouleren zodat vriendschappen en relaties de kans krijgen om te spreiden en te delen.
Kennis delen
Het is heel menselijk om van concurrentie competitie te maken. Het gevolg is dat informatie en nieuwe inzichten niet meer worden gedeeld. Faciliteer dus de omstandigheden en structuur waarin het van begin af aan normaal is om te delen. Noem het een innovatieplatform of iets vergelijkbaars. Wat hierbij ook helpt is om teamleiders en leidinggevenden regelmatig van team te laten wisselen. Zo voorkom je dat gezonde concurrentie zich ontwikkelt tot diepgewortelde rivaliteit.
Stimuleer samenwerking
Samenwerking stimuleren klinkt bijna als het tegenovergestelde van interne concurrentie. Toch hoort het bij elkaar. Organisaties die er in slagen om na een periode van interne concurrentie de teams te laten samenwerken met de onderlinge resultaten, blijken erg succesvol in innovatie. Er is maar zelden één idee het beste. Vaak blijkt het nog beter als een ander inzicht daar aan wordt toegevoegd. Dat is goed voor het resultaat en tegelijkertijd stimulerend voor de leercurve van de teamleden.
Houd iedereen erbij
Naast winnaars mogen er geen verliezers zijn bij interne concurrentie. Alle bijdragen verdienen aandacht en de resultaten worden in perspectief gezet. Het kan zomaar zijn dat de opdrachten verschilden in complexiteit of dat het uitgangspunt van het ene team moeilijker was dan van een ander team.
Bonustip bij gezonde interne concurrentie
Als organisatie wil je weten wat interne concurrentie met je mensen doet. Wat betekent het bijvoorbeeld voor de motivatie van mensen en het werkplezier? Welke teams gaan goed en waar is aandacht nodig? Met frequent en laagdrempelig medewerkerstevredenheidsonderzoek kun je de impact van interne concurrentie monitoren. Wil je daar meer over weten? Bel dan Solkie.
