Als je accountability naar het Nederlands vertaalt, dan krijg je verantwoordelijkheid. Als je dat doet met responsibility, krijg je dezelfde uitkomst. Toch hebben deze twee woorden in het Engels een andere betekenis. Als je dat vrij vertaalt naar het Nederlands, dan heb je het bij responsibility over verantwoordelijk zijn (dus geen bewuste keuze of handeling) en bij accountability over verantwoordelijkheid nemen. Dat lijkt op papier een subtiel verschil, maar in de praktijk zit er een wereld tussen.
Verantwoordelijk zijn
Laten we ons in het verschil tussen accountability en responsibility beperken tot de werkomgeving. Hier gaat het immers voortdurend over verantwoordelijkheid. In elke functieomschrijving staan taken en verantwoordelijkheden. Bij het uitvoeren van je werkzaamheden word je dus verantwoordelijk gehouden voor bepaalde resultaten, of je wil of niet. Als je er wel verantwoordelijk voor bent, maar niet verantwoordelijk voor voelt, dan is dat een voedingsbodem voor problemen.
Problemen bij gebrek aan verantwoordelijkheid
Bij iemand die zich niet verantwoordelijk voelt voor de resultaten die horen bij zijn of haar functie, ontstaan er vroeg of laat problemen. Als er iets misgaat, wordt er niets aan gedaan of wordt het weggemoffeld. Als iemand er iets van zegt, volgen allerlei excuses en smoesjes als “ik wist het niet”, “ik kan er niets aan doen” of nog erger: het is de schuld van iets of iemand anders. Je snapt dat je met medewerkers die zich niet verantwoordelijk voelen voor hun baan, niet veel opschiet. Sterker nog; op den duur veroorzaken ze de grootste problemen.
Verantwoordelijkheid nemen
Het is een kleine stap van verantwoordelijk voelen naar verantwoordelijkheid nemen. Toch is er een essentieel verschil. Verantwoordelijkheid voelen is statisch en meer afgebakend. Dit is mijn werk, dit zijn mijn taken en daar voel ik me verantwoordelijk voor. Voor die ontevreden klant van mijn collega voel ik me niet verantwoordelijk. Dat is immers de verantwoordelijkheid van mijn collega. Een medewerker die verantwoordelijkheid neemt, zorgt ervoor dat ook die klant goed wordt geholpen, door de collega te assisteren, aan te spreken op wat er gebeurt of zelf de klant te helpen. Dat is wat we verstaan onder accountability.
Belang van accountability
Medewerkers die accountability laten zien, maken het verschil voor je organisatie. Ze tonen eigenaarschap en zijn er persoonlijk van overtuigd dat ze het verschil kunnen maken. Daaruit spreekt zelfvertrouwen. Problemen gaan ze niet uit de weg, maar ze maken ze bespreekbaar en gaan op zoek naar een oplossing. Dat doen ze zelfstandig of in samenwerking met collega’s. Het zijn de medewerkers die anderen inspireren, die het stapje extra zetten en waarop je altijd kunt rekenen. De vraag is natuurlijk hoe je zoveel mogelijk medewerkers met accountability binnen je organisatie krijgt.
Het leren van accountability
Als organisatie kan je natuurlijk ook je verantwoordelijkheid nemen in je streven naar meer accountability onder de medewerkers. In die zin begint het met zelf het goede voorbeeld geven:
Zorg voor een veilige omgeving waarin fouten maken mag. Laat zien dat er op elk niveau er wel eens iets misgaat en dat dit niet meteen betekent dat er koppen rollen. Laat zien dat het goed is om altijd je verantwoordelijkheid te nemen voor resultaat, of dat nou goed of slecht is, en dat je zorgt dat je zelf en anderen ervan leren. Want als je wilt dat mensen hun nek durven uitsteken, dan horen fouten en teleurstellingen daar nou eenmaal daarbij.
Geef mensen verantwoordelijkheid en laat ze dat ook als zodanig ervaren. Bij verantwoordelijkheden horen ook bevoegdheden. Laat medewerkers zelf keuzes maken, geef ze budget en tegelijkertijd een rapportagetool, geef ze vrijheid en tegelijkertijd heldere doelstellingen, geef ze taken en tegelijkertijd de kennis en middelen om deze uit te kunnen voeren.
Geef je mensen vertrouwen. Maak duidelijk wat de koers is en wat je van je mensen verwacht. Spreek het vertrouwen uit dat wat je voor ogen hebt, alleen samen kunt realiseren. Dat je het vertrouwen hebt dat iedereen daar zijn of haar eigen verantwoordelijkheid in neemt. Maak ontwikkeling, groei en resultaten inzichtelijk. Deel successen en vier ze samen.
Het toppunt van accountability in een team of organisatie is de overtuiging dat alles kan, alles mogelijk is, elk probleem vraagt om opgelost te worden en elke uitdaging er is om aan te gaan.
Wil je weten hoe het staat met de accountability binnen je organisatie? Bel dan Solkie.
